Hep söylediğim gibi; pratik seçim yapmak demektir. Aydınlanma ancak pratiğin aralıksız, istikrarlı ve disiplinli bir şekilde gerçekleşmesi ile başlayabilir. Aydınlanma bir anda olup biten bir şey değildir. Alt Samadhi evresi ile aydınlanma süreci başlar ve Üst Samadhi’ye ulaşıldığında tamamlanır. Aydınlanma tamamlandıktan sonra da Kaivalya aşaması başlarki bu, şu anki konumuzun dışında kalıyor.
Kişi Alt Samadhi’ye ilk ulaştığında, aydınlandığının farkına varır, aydınlanmanın gerçekleştiğini bilir. Bu bilişsel samadhidir. Çoğu kişi bu evrede aydınlanmanın tamamlandığını düşünür. Oysa bu samadhinin içinde ince olmayan, kaba öğeler bulunur. Kişinin bunu anlaması için kaba öğeleri ayırt etmesi gerekir. Bunu da ancak bir gurunun (hocanın) yol göstericiliği ile gerçekleştirebilir. Aksi takdirde bu aşamayı nihai idrakın son aşaması zannederek burada sıkışır kalır. Ta ki bir gün orada sıkışan “biri” olduğunu görebilecek yeterliliğe ulaşana kadar.
Peki bu aydınlanma süreci nasıl başlar? Yoga ve diğer tüm ruhani/mistik öğretiler kişiyi samadhiye ulaştırmak için çeşitli pratikler sunar ve bu pratiklerin hepsi de haritalandırılmıştır. Kişi samadhiye ulaşmak için pratiğin basamaklarını teker teker inanç ve bilgi ile çıkar. Yani her bir pratik tamamlandığında diğer pratik başlar ve tüm bu pratikler sonucunda kişi samadhiye girecek bilgelik ve yeterlilik kazanır. Bir pratik tamamlanmadan, sadece kişinin içinden öyle geldiği için bırakılıp başka bir pratiğe geçilmez. Geçildiği takdirde, kişi yapmış olduğu pratiğin sonucuna ulaşmadığı gibi, bir sonraki pratiğe de eksik başlayacağından, pratiği meyve vermez. Harita takip edilmemiş olacağından, kişi artık samadhiye doğru yol almaz, olduğu yerde döner durur. Canın istediğinde oturup meditasyon yapmak, canın istediğinde oruç tutmak, canın istediğinde takla atmak pratik değil, nefsini beslemektir. Pratiğin nefsini köreltmesi gerekirken, nefsini besliyecek hale ulaşırsa, o pratik bile terk edilir. Pratik İHTİYACIN olanı yapmaktır. İhtiyaç ise ancak bir guru (öğretmen) aracılığı ile görülebilir. İnsan cehaletinden, egosundan kendini görmez, bilmez. Yaptığı şeyin eksik veya yanlış olduğunu düşünmez, düşünse de yanlışı göremez. Guru seni, seninle buluşturandır. Karanlıkta kalan yanına ışık tutandır.
Yanlış bilindiği, yanlış anlaşıldığı gibi aydınlanma evi süpürürken birdenbire gerçekleşmez. Tıpkı kimsenin evi süpürürken birdenbire doktor oluvermediği gibi. Ancak uzun yıllar ve hayatlar boyunca yapılan pratiğin ardından, tüm o pratiklerin toplamı o evi süpüren kişiyken, nihai idrakın aşamalarından biri olan aydınlanma gerçekleşebilir. Hiçbir şey yapmaya gerek olmadan -ya da içinden geleni yaparak- bir gün aydınlanacağını düşünmek kör bir inançtan başka bir şey değildir. Bütün gün televizyon izleyerek doktor olma hayali kurmak gibi bir şeydir bu. Her şey hayaldedir, hayalse zayıf bir zihnin ürünüdür.
Gerçek bilgiye ulaşmak da, gerçeğe ulaşmak kadar zordur. Bilgi ancak onu arayanlarca bulunabilir. Bilgiyle karşılaşmak istemeyen, ona hazır olmayanlar gerçek bilgi ile karşılaşmaz; egosunu besleyecek, dünyevi deneyimlerini doyuracak olanla karşılaşırlar. Çünkü vazgeçebilmek için önce neden vazgeçeceğini deneyimleyerek bilmek gerekir ki bu da yanlış veya kötü bir şey değildir. Ne de olsa her şey kişiyi samadhiye ulaşma yoluna sokmaya çalışmaktadır. Bunu anlayan, bu idraka ulaşan kişi aydınlanmak için adım atar; pratiğini bir adım öteye taşımak için, kendi içine, öze ulaşmak için. Bu adımı atmak başlı başına bilgeliktir. “Gerçeği Aramak” çalışmasında da söylediğim gibi; gerçeği bulmak için, önce gerçeği aramaya karar vermek gerekir. Nasıl arayacağını bilmek gerekir. Rahatını kaçırmayı göze almak gerekir. Egonu yerle bir etmeyi, doğrularını yıkmayı kabul etmek gerekir. Pratiklerin ardından gün gelir bilge olan için her şey rahata dönüşür, ve yine gün gelir bilge olan dönüşür; sonsuz olana, O’na…
Pratik yapmayı seçtiğin de ve bu seçimine sadık kaldığında, samadhiye ulaşmak kaçınılmazdır. İnanç ve bilgelik ile yoluna sadık kal. Hiçbir mistik öğreti farkındalık olmadan izlenemez, farkındalığını yitirme. Gerekli çabayı göster, ve objene konsantre ol.
Pratiğinin seni Samadhi’ye ulaştırması dileğimle.
Fotoğraf: Başak Duru
